Training over de psychische gevolgen van het meemaken van traumatische gebeurtenissen en wat leken hulpverleners er mee kunnen doen.

Paul Mutama, predikant en tolk & Jannetta Bos, psychotherapeut

Vanaf 3 juli tot en met 15 juli 2023 vond de training plaats in twee groepen in een klein dorp vlakbij Huye in het zuiden van Rwanda en in de omgeving van de hoofdstad Kigali.

De in totaal 46 deelnemers zijn in meerderheid overlevenden van de genocide die in 1994 plaatsvond. Ondanks dat ze zoveel hebben meegemaakt zijn allen zeer gemotiveerd om hun medemensen te helpen. Sommigen moesten dagelijks drie uur heen en drie uur teruglopen om de workshop bij te wonen omdat zij geen geld hebben voor de bus, totdat wij hier over hoorden en hen konden ondersteunen.

In de zeer praktische ervaringsgerichte workshops leerden de mensen wat het meemaken van ernstige trauma’s teweeg kan brengen en wat zij ermee kunnen doen. Men leerde Narratieve Exposure Therapie toe te passen, een behandelvorm waarbij een lint de levenslijn symboliseert, waarlangs in chronologische volgorde bloemen worden neergelegd voor de goede gebeurtenissen in het leven, stenen voor de traumatische gebeurtenissen, kaarsjes voor de overledenen/ vermoorde geliefden en eventueel een takje voor dadergedrag. In detail worden vervolgens de gebeurtenissen doorgenomen, waarbij de hulpverlener tevens de getuige is. Veel traumatische gebeurtenissen, waaronder misdaden tegen de mensheid, moeten immers verborgen blijven. Er werd met de eigen levenslijn geoefend. Er is veel ervaring met deze goed overdraagbare methode opgedaan in vluchtelingenkampen in Oeganda en Soedan waarbij niet-professionals, vaak levend in onstabiele situaties, werden getraind. Ook nu was de ontvankelijkheid groot. Men ervaarde verlichting over het eigen meegemaakte geweld en voelde de kracht van het oproepen van de mooie zaken die het leven heeft gebracht.  

Een deelnemer vertelde dat hij als veertienjarige jongen als enige van zijn familie de genocide overleefde; zijn vader, moeder, broertjes, zusjes (waaronder een baby’tje), opa’s, oma’s, tantes, ooms, nichtjes en neven werden allemaal vermoord. Doodeenzaam en getraumatiseerd raakte hij aan de drank, om tevergeefs te proberen de pijn minder te voelen. Uiteindelijk kwam hij in aanraking met het geloof en kreeg hulp. Stap voor stap heeft hij zelfs de daders vergeven. Een ongelooflijke krachtsinspanning. Nu zet hij zich in voor zijn medemensen in nood.  Iedereen voeldezichdiepgeraakt.

Tevens ontvingen we een onverwachte uitnodiging om ruim 600 kerkgangers in een ander dorp te vertellen over de gevolgen van trauma en welke stappen door henzelf genomen kunnen worden om te helen.

We zijn blij en dankbaar voor alle donateurs die dit werk voor A Cup for Humanity mogelijk hebben gemaakt.

Paul en Jannetta